nutuk otuzuncu bölüm

Sivas’ta pek de hoşa gitmeyen bir hadise cereyân etmiştir. Sivas'ta aleyhime yapılan bir teşebbüs: Şeyh Recep Vakası

Yalnız, Efendiler; biz Amasya’ya gelmek üzere Sivas’tan ayrılır ayrılmaz, Sivas’ta pek de hoşa gitmeyen bir hadise cereyân etmiştir. Bu hadise hakkında kısaca arz-ı ma’lumât edeyim:

Amasya’ya muvâsalatımızda, İtilâf ve Hürriyetçilerin ecânible müştereken birtakım harekât-ı hıyanetkârâneye teşebbüs ettiklerine dair ma’lumât almıştık. Bunu derhal ta’mîmen tebliğ etmiştim. Sivas’ta da aleyhimde pâdişâha telgraf çekilmek gibi bir teşebbüs olduğunu istihbâr ettim fakat inanmadım. Elbette Heyet-i Temsiliye arkadaşlarımızın ve karargâhımıza mensup zevâtın, valinin ve sâirenin dikkati buna mânidir dedim.

Halbuki, Şeyh Recep ve rüfekasından Ahmet Kemal ve Celâl namında üç şahıs bir gece telgrafhanede, kendilerine mensup bir telgrafçı vasıtasıyla arzu ettikleri telgrafları çekmişler...

Fi’l-hakika, Amasya telgrafhanesinden Salih Paşa’ya ait şu telgrafı getirdiler:

16613 K
Sivas, 18 Teşrinievvel 35
82
Bahriye Nâzırı Devletlü Salih Paşa Hazretlerine
Yaver-i Hazret-i Şehriyarî Saadetlü
Naci Beyefendi Hazretlerine
Aylardan beri memleketimizde cereyân eden hali anlamak ve mahiyet-i meseleye vukûf peyda etmek üzere merkez-i vilâyete kadar ihtiyâr-ı zahmet buyurmanızı menâfi-i mülk ü millet namına cümleten istida ve mülk ü millet namına makine başına teşriflerini kemâl-i ubûdiyetle istirham eyleriz.

An evlâd-ı Şemseddin-i Sivasî
Recep Kâmil, Zaralızade Celâl
Ulema, eşrâf, tüccar ve esnaftan
mürekkeb yüz altmış mührü hâvidir
İlyaszade Ahmet Kemal
Bana da 19 Teşrinievvel 335 tarihli olan şu telgraf geldi:

Amasya’da Mustafa Kemal Paşa’ya

Ahalimiz, pâdişâh ve hükümet efkârını bizzat Salih Paşa’dan veyahut emin bir lisandan işitmedikçe, aradaki ihtilâfa hallolunmuş nazarıyla bakamayacaktır. Binâenaleyh iki şıktan birini ihtiyâra mecburiyetinizi arz ederiz.

İlyaszade
Ahmet Kemal
Zaralızade
Celâl
An evlâd-ı Şemseddin-i Sivasî
Recep Kâmil
Efendiler, biz bütün memleketi irşad ve tenvîr ile uğraşıyoruz. Fakat düşmanlarımız da bize mukabil her yerde ve hatta bizzat bulunduğumuz ve her suretle hâkim olduğumuz Sivas şehrinde bile habâsetlerini icrâ ettirebilecek denî vasıtalar bulmakta muvaffak olabiliyorlar.

Bütün ikazlarımıza, ihtarlarımıza rağmen şahsen gaybûbet eder etmez, Sivas’taki zevâtın görülen dalgınlığı her yerde ne kadar kayıtsızlıklar ve müsamahalar vuku bulmuş olduğuna çok güzel bir misâl teşkil eder.

19 Teşrinievvel günü Sivas’taki arkadaşlar, Heyet-i Temsiliye imzasıyla şu telgrafı veriyorlardı:

Amasya’da Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine
Şeyh Recep ve rüfekasının zât-ı devletlerine çekilmek üzere telgrafhaneye şimdi verdikleri telgraf sureti aynen ber-vech-i zîr arz olunur:

Bu bâbda Topçu Binbaşısı Kemal Bey ayrıca tahkikat icrâ etmektedir.

Bu telgrafa, aldığımı arz ettiğim telgrafın suretini ilâve ediyorlar.

Sivas Telgraf Başmüdürü de aynı günde şu ma’lumâtı veriyor:

Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine
An evlâd-ı Şemseddin-i Sivasî Recep, İlyaszade Ahmet Kemal ve Zaralızade Celâl imzalarıyla yazılan telgrafnameleri takdim ederim. Bu telgrafnameler gece getirilmiş ve memurlarımız ihafe edilerek yazdırılmıştır. Her ferdin şerâit-i mahsusa dairesinde telgraf yazmaya hakkı derkârdır. Ancak makine odasına rastgelenin girmesi memnu bulunmak şöyle dursun, memurların tehdit ve ihafesi gibi haysiyet ve vakar-ı hükümeti rencide edecek harekâta ictisâr etmek doğrusu kanuna isyan mahiyetindedir. Keyfiyeti vilâyet-i celîleye arz ettim ve memlekette tesis-i intizam için çalışmakta olan zât-ı devletlerine de arz-ı hal ederim. İhtiramat ve ta’zîmat-ı mahsusamın kabul buyurulması müsterhamdır.

19 Teşrinievvel 1919
Başmüdür
Lütfü