Muz cumhuriyeti, uluslararası politikada siyasi açıdan istikrarsız,
ekonomik açıdan bir ya da birkaç tarımsal ürünün üretimine ve ihracatına bağımlı ve genellikle yolsuzluklarla
iç içe küçük bir seçkinler grubu tarafından yönetilen ülkeleri küçümseyici anlamda kullanılan siyasi terim.
Honduras, ilk muz cumhuriyeti devleti olmuştur. 20. yüzyılın başlarında
United Fruit Company'nin Honduras içinde oldukça etkisi olmuştur.
Bu büyük etkisinden ötürü yüksek vergiler isteyen bir başkanı devirerek yerine yeni birini seçtirebilmişlerdir.
1871 yılında Amerikalı demiryolu şirketi sahibi Henry Meiggs'in Kosta Rika hükümetiyle imzaladığı demiryolu inşa anlaşması çerçevesinde,
söz konusu inşaata başlanmış; öte yandan inşaat şirketi, çalışan işçilere düşük maliyetli
bir yiyecek arayışında olduğu için inşa etmekte olduğu demiryolu hattı boyunca muz yetiştirmeye başlamıştır.
Muz ticaretinin kârlılığını gören şirket, Latin Amerika'da geniş topraklar satın aldı ve
1899 yılında United Fruit Company adıyla bu ticareti adeta tekeline aldığı gibi, bulunduğu ülkelerin siyasetini de etkileyebilen bir güç haline gelmiştir.
Amerika anakarasını kendi ekonomik yarıküresinin parçası olarak niteleyen 1823 tarihli Monroe Doktrini ile de uyumlu şekilde
ABD'nin bölge ekonomisini ve siyasetini şekillendiren bu yapılanmaya, terim ilk kez 1904 yılında Amerikalı yazar
O. Henry tarafından kullanılmış olsa da özellikle Soğuk Savaş yıllarında uydu devlet ya da kukla devlet türevi terimler gibi yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
Terim Türk siyasetinde de özellikle son 10 yılda sıklıkla kullanılagelen ve Türk siyasi literatürüne uzun yıllar hakim olan Uganda ile benzerlik kurma söyleminin yerini alan bir ifade olmuştur
